Pojęcie wymiennika węglowodanowego (WW) zostało wprowadzone z myślą o osobach chorych na cukrzycę. Umiejętność posługiwania się systemem wymienników węglowodanowych stanowi warunek skuteczności leczenia cukrzycy. Ułatwia kontrolę ilości zjadanych węglowodanów. Obliczanie ilości WW w posiłkach umożliwia poprawne dawkowanie insuliny doposiłkowej oraz planowanie posiłków w taki sposób, aby docelowo osiągać prawidłowe wyniki stężenia glukozy we krwi.
Osoby z cukrzycą typu 1 leczone metodą czynnościowej intensywnej insulinoterapii (pen/osobista pompa insulinowa) przygotowują posiłek, następnie obliczają ilość zaplanowanych do zjedzenia WW, aby podać odpowiednią dawkę insuliny (uwzględniając przelicznik oraz planowaną aktywność fizyczną). Posługiwanie się wymiennikami węglowodanowymi pozwala wymieniać produkty z tej samej grupy. Jest to szczególnie ważne w przypadku osób z cukrzycą typu 2. Osoby te, często leczone doustnymi lekami hipoglikemizującymi, czy stałymi dawkami insuliny powinny tak planować swój jadłospis, aby codziennie posiłki miały zbliżoną ilość WW. Jeśli danego dnia pacjent nie ma ochoty na dany produkt to zastępuje go określoną ilością innego produktu, z tej samej grupy, który zawiera taką samą ilość WW, np:
– chleb graham 2 kromki (2 WW) wymienia na 100g kaszy gryczanej (2 WW)
– małe jabłko (1 WW) wymienia na 3 śliwki (1 WW)
– szklankę mleka (1 WW) wymienia na mały jogurt naturalny (1 WW)
1 wymiennik węglowodanowy, czyli w skrócie 1 WW – to taka ilość produktu (jedzenia), która zawiera 10 g węglowodanów przyswajalnych*
węglowodany przyswajalne = węglowodany ogółem – błonnik pokarmowy
Aby móc obliczać WW musisz wiedzieć jakie produkty zawierają węglowodany.
Obliczanie ilości WW za pomocą tabeli produktów żywnościowych i wagi kuchennej
Obliczanie ilości WW korzystając z informacji na etykiecie produktu
Należy wspierać się wagą kuchenną oraz tabelą produktów żywnościowych, gdzie podana jest masa i objętość produktów zawierających 1 WW. Tabeli używaj w najdogodniejszej dla siebie formie, np. papierowej/wydrukowanej, można ściągnąć aplikację na telefon, czy korzystać z kalkulatorów online. Ważne jest czytanie etykiet produktów, z których również obliczysz ilości WW.