Dieta dla cukrzyka – podstawowe informacje
Zdrowe odżywianie jest podstawą leczenia każdego rodzaju cukrzycy. Niezależnie, czy jesteś leczony insuliną, czy doustnymi lekami jesteś zobowiązany do tego, żeby znać ogólne zasady prawidłowego żywienia. Pomoże Ci to w uzyskaniu i utrzymaniu prawidłowego lub bliskiego normy stężenia glukozy we krwi. Kiedy przez większość czasu trzymasz cukier w ryzach oddalasz również od siebie ryzyko wystąpienia przewlekłych powikłań cukrzycy. Przestrzeganie zasad prawidłowo zbilansowanej diety wpływa także pozytywnie na inne aspekty Twojego zdrowia. Pomaga w uzyskaniu optymalnych stężeń lipidów i lipoprotein w surowicy krwi oraz optymalnych wartości ciśnienia tętniczego. Wspomaga schudnięcie i późniejsze utrzymanie masy ciała (bez tzw. efektu jojo).
Kto z nas nie kojarzy diety cukrzycowej, opartej głównie na zakazach? W dalszym ciągu powtarzane są mity, że cukrzyk nie może jeść chleba, nie może jeść makaronu i jeszcze do tego powinien trzymać się z daleka od owoców. Musisz jednak wiedzieć, że uniwersalna dieta cukrzycowa nie istnieje. Najnowsze zalecenia towarzystw naukowych jasno określają, że dieta w cukrzycy oparta jest na prawidłowych nawykach żywieniowych i trwałej zmianie stylu życia. Jej podstawowe założenia nie różnią się od założeń dobrze zbilansowanej diety dla osób zdrowych. To nad czym warto pracować, to zmiana nieprawidłowych nawyków żywieniowych, które były w nas kształtowane i utrwalane od najmłodszych lat. Dieta w cukrzycy to nic innego jak ulepszenie swojego aktualnego sposobu odżywiania według zasad zdrowego żywienia obowiązujących powszechnie.
Cukrzyca nie oznacza, że musisz zrezygnować ze wszystkich swoich ulubionych dań. Nie oznacza również tego, że musisz kategorycznie wyrzec się wszystkich dań słodkich. W cukrzycy nie ma takiego produktu, który byłby całkowicie zakazany. Ważne, żeby na co dzień wybierać zdrową żywność, kontrolować wielkość zjadanych porcji. Jeść zróżnicowane pokarmy, a niektóre produkty czy potrawy spożywać po prostu z umiarem.
Już wiesz, że najważniejsze w żywieniu w cukrzycy jest wypracowanie prawidłowych nawyków żywieniowych.
Nawyki żywieniowe to decyzje, zachowania i wszystkie czynności związane z jedzeniem, które podejmujesz każdego dnia.
Mam tu na myśli całe Twoje nastawienie do tego:
✔️ co jesz (Jakie produkty stanowią podstawę Twojej diety? Warzywa? Mięso? Gotowce?)
✔️ ile jesz (Jak wyglądają Twoje porcje, ich wielkość, stosunek jednych produktów do drugich np warzyw do mięsa. Mięso zajmuje połowę Twojego talerza, ziemniaki czy warzywa?)
✔️ jak jesz (W spokoju, z rodziną, przy stole, masz czas na przeżucie i przełknięcie? Czy posiłki spożywasz w biegu, pośpiechu? Może głównie przed telewizorem, z telefonem w ręku? A może jesteś mamą i brakuje Ci czasu, a jedzenie odbywa się między karmieniem jednego dziecka piersią a doglądaniem starszego?)
✔️ jakie produkty wybierasz i kupujesz (Jakie produkty lądują zazwyczaj w Twoim koszyku? Gdzie się kierujesz od razu po wejściu do spożywczaka? Co kupujesz kiedy nagle robisz się głodny/a?)
✔️ w jaki sposób przygotowujesz produkty i jak gotujesz (Pieczesz, gotujesz, smażysz? Obierasz, kroisz, rozdrabniasz? Na jakim tłuszczu smażysz? Jakich sprzętów używasz?)
Ze względu na to, że czynności, związane z jedzeniem powtarzasz regularnie od długiego już czasu, stały się dla Ciebie normalne i naturalne. Wykonujesz je automatycznie. Jesteś do nich przyzwyczajony. Nie dostrzegasz i zwyczajnie nie zwracasz uwagi na to, że można coś robić w inny sposób. Większość z nas ma utrwalone nieprawidłowe nawyki żywieniowe. Warto to zmieniać, ponieważ prawidłowe nawyki pomagają zachować zdrowie, być sprawnym, zapewniają dobre samopoczucie, chronią nas przed różnymi chorobami czy tak jak w cukrzycy – są formą leczenia.
Nad jakim nawykiem powinieneś popracować na początku? Pewnie Cię to zdziwi, ale zmiany warto rozpocząć od uporządkowania swoich posiłków. Należy ustalić liczbę posiłków, które musisz spożywać w ciągu całego dnia. Ważne jest również określenie czasu między poszczególnymi posiłkami. Jest to istotne, ponieważ odpowiednia ilość posiłków i regularne ich spożywanie wpływa na utrzymywanie prawidłowych glikemii, redukcję czy utrzymanie pożądanej masy ciała.
Ile zatem powinieneś spożywać posiłków w ciągu dnia?
To zależy przede wszystkim od stosowanej metody leczenia. Zazwyczaj zaleca się pacjentom 4-5 posiłków, które należy zjadać co 3-4 godziny. Śniadanie powinieneś zjeść najpóźniej do godziny od przebudzenia (dzieci śniadanie powinny zjadać troszkę szybciej, do pół godziny od wstania). Kolację zjadaj 2-3 godziny przed snem.
Nie powinno się wydłużać przerw między posiłkami, ponieważ utrudnia to wyrównanie cukrzycy. Skutkuje hipoglikemią. Dojadanie później, zazwyczaj sporych ilości jedzenia, wiąże się z nadwyżką kaloryczną i wzrostem masy ciała, a także późniejszą hiperglikemią. Również zbyt częste i zbyt obfite posiłki nie są wskazane ze względu na ryzyko wysokich cukrów. W dodatku wiążą się ze spożyciem dużej ilości nadprogramowych kalorii, co znowu ułatwia gromadzenie się tkanki tłuszczowej (mówiąc wprost – tyjesz).
Dieta Dla Cukrzyka
Ilość posiłków
4-5 dziennie
Częstotliwość posiłków
Co 3-4 godziny
Wielkość porcji
Dopasowana do Twojego zapotrzebowania
Jeśli zależy Ci na ustaleniu konkretnych zaleceń i fachowej pomocy warto skorzystać z usług dietetyka. Wiem, że stosowanie się do zaleceń nie zawsze jest łatwe, zwłaszcza na początku drogi z cukrzycą, kiedy w krótkim czasie masz do przyswojenia ogrom wiedzy. Dlatego potrzebujesz zrozumiałych porad i łatwych do wdrożenia zmian. Edukacja żywieniowa powinna być traktowana priorytetowo, tymbardziej, że zasady zdrowego odżywiania powinny obowiązywać Cię przez całe życie. Zalecenia powinny być dopasowane do Ciebie, bo każdy z nas jest inny, prowadzi inny tryb życia, inne ma przyzwyczajenia.
Przy indywidualizacji zaleceń dietetyk powinien brać pod uwagę:
- typ Twojej cukrzycy
- metodę jaką jesteś leczona/leczony
- choroby współistniejące, jeśli występują
- wiek
- płeć
- masę ciała
- poziom Twojej aktywności fizycznej
- preferencje żywieniowe
- możliwości finansowe, to bardzo ważne, a tak często pomijane
Pamiętaj, że sposób żywienia w cukrzycy zależy również od współistniejących chorób (przewlekła choroba nerek, nadciśnienie, otyłość, dna moczanowa, zaburzenia gospodarki lipidowej, itd.). Jeśli wydaje Ci się to trudne i chciałbyś sprawdzić jaki sposób żywienia byłby dla Ciebie najbardziej odpowiedni zapraszam do współpracy.
Jeśli masz ochotę podzielić się swoimi spostrzeżeniami odnośnie „diety cukrzycowej” albo chcesz o coś zapytać zapraszam Cię do sekcji komentarzy. Zachęcam Cię także do przeczytana moich pozostałych wpisów. Zajrzyj też do zakładki z przepisami i zainspiruj się moją kuchnią.
Jeśli interesują Cię dalsze kroki w zmianie nieprawidłowych nawyków żywieniowych koniecznie zostań tu ze mną. Drugim punktem będzie ograniczanie cukru i soli.