Słodycze dla cukrzyków. Czy diabetyk może jeść słodycze?
To chyba jedno z najbardziej kontrowersyjnych zagadnień jeśli chodzi o tematykę żywienia w cukrzycy. Niemal każdy kto został postawiony przed obliczem choroby, jaką jest cukrzyca, zastanawia się, czy jeszcze kiedykolwiek będzie mógł jeść słodycze. Będąc obserwatorem na różnych grupach w mediach społecznościowych widzę ile emocji wzbudza ten temat, ile rodzi sporów i jak wiele skrajnych odpowiedzi udzielają sami chorzy. Czyli jak to właściwie jest? Można czy nie można? Czy diabetyk może jeść słodycze?
Słodycze to produkty spożywcze, które cieszą się niezwykłą popularnością głównie ze względu na swój słodki, uzależniający smak. Słodycze cechują się wysoką zawartością energetyczną, czyli dostarczają sporo kalorii. Nie wnoszą też żadnych istotnych wartości odżywczych do naszej diety. Są to produkty wysokotłuszczowe, obfitujące w nasycone kwasy tłuszczowe oraz izomery trans kwasów tłuszczowych. Warto zatem wiedzieć, że niekontrolowane ich spożywanie szkodzi naszemu zdrowiu. Spożywanie słodyczy w nadmiarze prowadzić może do bardzo wielu schorzeń, np. otyłości, chorób sercowo-naczyniowych, niektórych nowotworów, cukrzycy typu 2. Ograniczenie słodyczy, jak również ich eliminacja z diety osoby zdrowej wpływa na zmniejszenie ryzyka zachorowania na wyżej wymienione choroby. Zgodnie z zaleceniami prawidłowego żywienia dla osób zdrowych spożycie słodyczy powinno być ograniczane. To oznacza, że nawet osoba zdrowa nie może bezkarnie jeść słodkości, o czym często zapominamy.
Zasady żywienia dzieci chorych na cukrzycę są takie same jak dla dzieci zdrowych. Różnica polega na uwzględnieniu zależności między żywieniem a leczeniem insuliną. W żywieniu dzieci zdrowych jak i chorych na cukrzycę zalecamy aby podaż cukru była jak najmniejsza, ponieważ cukier:
❌ zwiększa ryzyko próchnicy
❌ kształtuje nieprawidłowe preferencje żywieniowe
❌ prowadzi do nadwagi i otyłości
Natomiast o ile dziecko (zdrowe czy z cukrzycą) prowadzi zdrowy styl żywienia na co dzień i jest aktywne fizycznie to słodycze w kontrolowanej ilości mogą pojawiać się w jego diecie. W przypadku dzieci starszych całkowite ich wyeliminowanie może prowadzić do niekontrolowanego ich spożycia w tajemnicy przed rodzicami. Słodycze ze sklepowych półek warto zamienić na takie, które przygotujemy samodzielnie ze znanych produktów. Mamy wtedy wpływ na skład (bez zawartości tłuszczów utwardzonych) możemy ograniczyć zawartość cukru, możemy cukier wymienić na naturalny słodzik, możemy dodać odżywcze i zdrowe produkty jak np. orzechy. Chciałabym również uczulić rodziców dzieci chorujących na cukrzycę typu 1 aby nie podawać dzieciom słodyczy na hipoglikemię. Słodycze zawierają duże ilości tłuszczów, które spowalniają wchłanianie węglowodanów, tym samym opóźniony zostaje wzrost stężenia glukozy we krwi, do którego dążymy. Wiadomo też, że im dłużej trwa hipoglikemia tym większe prawdopodobieństwo uszkodzeń układu nerwowego. Po drugie, dzieci uwielbiają słodycze, ich jedzenie kojarzy im się ze stanem przyjemnym. Epizody hipoglikemii nie powinny kojarzyć się z błogim pałaszowaniem słodyczy.
Cukrzyca typu 1 - słodycze dla cukrzyków?
U osób dorosłych z cukrzycą typu 1, które na co dzień odżywiają zdrowo i są aktywne fizycznie oraz nie mają problemów z nadwagą czy otyłością, nie stwierdza się przeciwwskazań żeby słodycze pojawiały się w ich diecie, oczywiście w ilościach kontrolowanych. Zalecenia są takie same jak w przypadku osób zdrowych. Cukrzyk jednak jest zobowiązany do precyzyjnego zaplanowania każdego posiłku, ponieważ musi wziąć pod uwagę aktualną glikemię, obliczyć poprawnie dawki insuliny, pomyśleć nad sposobami obniżenia indeksu glikemicznego itd. Warto też dodać, że coraz więcej osób chorych na cukrzycę typu 1 ma problem z nadmierną masą ciała, spożycie słodyczy wygląda wtedy analogicznie jak w przypadku osób z cukrzycą typu 2.
Cukrzyca typu 2 - co ze słodyczami?
Osoby z cukrzycą typu 2 charakteryzują się m.in. nadmierną masą ciała. Osobom z nadwagą i otyłością zaleca się wykluczenie tej grupy produktów lub ich maksymalne ograniczenie. Nie oznacza to jednak, że się zakazuje. Jeśli masz ochotę na kawałek ciasta, bo akurat wybierasz się do kawiarni z koleżanką, której nie widziałaś kilka lat i wiesz, że dziś po południu zjesz coś słodkiego:
🥧 zamiast ciasta z kremem wybierz szarlotkę
🥗 zjedz mniejszą porcję obiadu (np. warzywa i chude mięso, zrezygnuj wtedy z ziemniaków/ryżu)
🌞 idźcie na spacer
Należy starannie zwracać uwagę na całodzienne zapotrzebowanie kaloryczne, aby go nie przekraczać, ponieważ może to niestety utrudniać redukcję masy ciała, do którego w cukrzycy typu 2 się dąży. Może również powodować jej wzrost, co jak wiadomo, jest niepożądane. Warto w takiej sytuacji skorzystać z porady dietetyka, by pomógł i nauczył Cię jak radzić sobie w takich sytuacjach 🙂