Co to jest stan przedcukrzycowy?
Stan przedcukrzycowy to ogromny problem współczesnego świata. Nie wykryty odpowiednio wcześnie prowadzi do rozwoju cukrzycy typu 2 oraz jej groźnych powikłań, głównie schorzeń sercowo-naczyniowych. Nawet niewielka hiperglikemia utrzymująca się przez dłuższy czas powoduje zainicjowanie procesów chorobowych. Biorąc pod uwagę odwracalny charakter zaburzenia jakim jest stan przedcukrzycowy najistotniejsze są działania profilaktyczne i wczesne wykrywanie nieprawidłowości metabolizmu glukozy.
Stan przedcukrzycowy, jak sama nazwa wskazuje, jest to etap, który może zwiastować wystąpienie cukrzycy (typu 2). Na cukrzycę typu 2 choruje w Polsce ponad 2,5 mln osób. Szacuje się, że osób ze stanem przedcukrzycowym może być tyle samo lub nawet więcej.
Stan przedcukrzycowy nie daje charakterystycznych objawów.
Dlatego tak ważne jest przeprowadzanie badań profilaktycznych w celu jak najszybszego wykrycia zaburzeń. Badania powinno przeprowadzać się u osób, które są w grupie ryzyka, czyli:
✔️ z nadwagą/otyłością
✔️ u których styl życia charakteryzuje się niską aktywnością fizyczną (siedzący tryb życia)
✔️ u których cukrzyca występuje w rodzinie (rodzice, rodzeństwo)
✔️ z chorobami sercowo-naczyniowymi, nadciśnieniem, dyslipidemią
Dodatkowo u kobiet:
✔️ które miały cukrzycę ciążową,
✔️ które urodziły dziecko o masie ciała > 4kg oraz
✔️ u których zdiagnozowano zespół policystycznych jajników (PCOS)
Jeśli jesteś w grupie ryzyka lub z jakiegoś powodu podejrzewasz u siebie stan przedcukrzycowy – udaj się do lekarza.
Rozpoznanie stanu przedcukrzycowego
Stan przedcukrzycowy rozpoznaje się kiedy mamy do czynienia z:
1. nieprawidłową glikemią na czczo (IFG):
100 – 125 mg/dl
Pomiar glikemii na czczo odbywa się w laboratorium. Glikemia oznaczona jest w osoczu krwi żylnej. Nieprawidłowa wartość glikemii na czczo wynosi 100 – 125 mg/dl.
Wynik ≥ 126 mg/dl jest charakterystyczny dla cukrzycy.
2. nieprawidłową tolerancją glukozy (IGT):
w 120 minucie OGTT glikemia 140 – 199 mg/dl
Aby potwierdzić lub wykluczyć IGT przeprowadza się doustny test tolerancji glukozy, tzw OGTT. Test polega na wypiciu szklanki wody z dodatkiem 75 g glukozy. Następnie pobiera się krew aby oznaczyć stężenia glukozy we krwi. Badanie wykonuje się w laboratorium w godzinach porannych, na czczo, po przespanej nocy. Jeśli glikemia w 120 minucie testu wynosi 140 – 199 mg/dl stwierdza się IGT.
IFG i IGT nie muszą wystąpić razem aby potwierdzić stan przedcukrzycowy. Jeśli jednak tak się dzieje ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2 jest dużo większe niż w przypadku występowania pojedynczej nieprawidłowości.
Jak leczyć stan przedcukrzycowy?
Stan przedcukrzycowy cechuje się odwracalnością – nie ma jeszcze uszkodzenia komórek beta trzustki, które powoduje obniżenie wydzielania insuliny. Polskie Towarzystwo Diabetologiczne rekomenduje przede wszystkim zmianę stylu życia, tj. zwiększenie poziomu aktywności fizycznej oraz zmianę dotychczasowego sposób odżywiania, które mają prowadzić do trwałej redukcji masy ciała (leczenie niefarmakologiczne). Dodatkowo często wprowadzane zostaje leczenie farmakologiczne (metformina). Warto zaznaczyć, że to modyfikacja stylu życia i trwała zmiana nawyków żywieniowych mają większą skuteczność niż leczenie farmakologiczne w zapobieganiu wystąpienia cukrzycy typu 2.