Co to jest cukrzyca typu 1?
Cukrzyca = podwyższona wartość glukozy we krwi. Nazywana jest niezakaźną pandemią świata. Cukrzycę dzielimy na cztery typy:
📌 Cukrzyca typu 1
📌 Cukrzyca typu 2
📌 Inne specyficzne typy cukrzycy
📌 Cukrzyca ciążowa
Wpis został poświęcony cukrzycy typu 1 (T1DM). Znajdziesz w nim odpowiedzi na podstawowe pytania związane z głównymi zagadnieniami w tej chorobie. Cukrzyca typu 1 stanowi ok 10 % wszystkich przypadków cukrzycy. Ujawnia się zwykle u ludzi młodych i dzieci. Aktualnie w Polsce choruje ok 20 tys. dzieci i młodzieży. Wszystkich zaś pacjentów z tym typem jest około 200 tys.
Cukrzyca jest chorobą wieloczynnikową. Rozwój cukrzycy typu 1 to efekt działania czynników genetycznych i środowiskowych. Uważa się, że czynniki genetyczne wpływają w ok. 30-40% na całkowite ryzyko rozwoju T1DM, a czynniki środowiskowe w 60-70%. Niewątpliwie jest to proces bardzo złożony i niestety nie do końca poznany. Zazwyczaj do zachorowania dochodzi w następstwie działania trzech czynników:
- genetycznie uwarunkowanej podatności na zachorowanie (nie u każdej takiej osoby cukrzyca się rozwija, jest to podatność/zwiększone ryzyko zachorowania)
- czynników środowiskowych
- autoimmunizacji wpływającej bezpośrednio na zniszczenie komórek beta trzustki
Wyróżnia się następujące czynniki środowiskowe zdolne do uruchomienia reakcji autoimmunologicznej:
🔴 pokarmowe (np zbyt niskie stężenie witaminy D3, wczesna w okresie niemowlęcym ekspozycja na białko mleka krowiego)
🔴 wirusowe
🔴 nieprawidłowości we florze bakteryjnej przewodu pokarmowego
🔴 stres
🔴 ekspozycja na bakterie i pasożyty we wczesnym dzieciństwie
Przypuszcza się, że tych czynników jest niestety znacznie więcej.
Każdy z nas wyposażony jest w system immunologiczny (odpornościowy), który ma za zadanie chronić nasz organizm przed szkodliwymi czynnikami, tj bateriami, wirusami, toksynami (antygeny). Aby uchronić nas przed atakiem tych niepożądanych czynników wytwarza przeciwciała. Czasami bywa tak, że nasz system immunologiczny nie rozpoznaje własnych, zdrowych tkanek. Myli je z antygenami i zaczyna wydzielać przeciwciała, które mają za zadanie je zwalczać.
W cukrzycy typu 1 zniszczone zostają komórki beta trzustki, które odpowiedzialne są za wydzielanie insuliny. Insulina to hormon, który jest konieczny aby komórki naszego organizmu mogły pobierać glukozę z krwi. Glukoza natomiast stanowi podstawowe „paliwo” organizmu niezbędne do jego prawidłowego funkcjonowania. Choroba ujawnia się w momencie znacznego deficytu insuliny, czyli wtedy gdy większość komórek produkujących insulinę zostaje zniszczona. Dochodzi do bezwzględnego niedoboru insuliny.
W jaki sposób leczy się cukrzycę typu 1?
Leczenie cukrzycy typu 1 polega przede wszystkim na dostarczaniu insuliny w formie leku. Zastępujemy tym naturalne działanie trzustki. Insulinę podaje się za pomocą wstrzykiwacza typu pen lub za pomocą osobistej pompy insulinowej. Dążymy do tego, aby stężenie glukozy we krwi było zbliżone do obserwowanego u osób zdrowych. W leczeniu cukrzycy typu 1 istotną rolę odgrywa również zdrowa, odpowiednio zbilansowana dieta, która pomaga w utrzymywaniu prawidłowych stężeń glukozy we krwi oraz zmniejsza częstotliwość groźnych wahań glikemii. Bardzo ważnym elementem leczenia jest również samokontrola chorego w zakresie wielokrotnych pomiarów stężenia glukozy we krwi w ciągu całej doby za pomocą glukometru (pomiar glikemii na czczo, przed posiłkiem, 2 godziny po posiłku, przed snem, w nocy, w sytuacjach złego samopoczucia) oraz jego reakcji na nieprawidłowe wyniki. Dodatkowym elementem, który pozytywnie wpływa na kontrolę glikemii jest aktywność fizyczna.
Czy cukrzycę typu 1 da się wyleczyć? Czy moje dziecko też będzie chore?
Niestety cukrzycy typu 1 nie da się wyleczyć. Ponadto nie istnieje również żadna skuteczna metoda zapobiegania cukrzycy typu 1. Pocieszające jest jednak to, że jest to choroba o niewielkim stopniu dziedziczenia. Osoba z T1DM może, ale nie musi mieć krewnych z tą chorobą. Tylko u 10 % chorych stwierdza się więcej niż 1 przypadek cukrzycy u krewnych pierwszego stopnia, tj rodzice, dziecko-rodzice, rodzeństwo.
Mam nadzieję, że znalazłeś odpowiedzi na podstawowe pytania związane z cukrzycą typu 1. Jeśli dalej coś Cię nurtuje, napisz o tym w komentarzu. Zachęcam również do czytania kolejnych wpisów poświęconych bardziej szczegółowym zagadnieniom. Życzę Ci miłego dnia i dobrych cukrów 🙂 Pamiętaj, że nie jesteś sam i nie jesteś z tym sam.